Historia Gminnej Biblioteki Publicznej w Tychowie
Gminna Biblioteka Publiczna w Tychowie najwcześniej rozpoczęła działalność kulturalną na terenie gminy Tychowo.
W latach 1948 – 1949 Ministerstwo Oświaty, w którego gestii znajdował ysię wówczas biblioteki publiczne, przeprowadziło jednorazową akcję zakładania bibliotek gminnych. W ramach tej akcji od października 1948 r. trwały przygotowania do utworzenia takiej placówki w Tychowie.
Biblioteka prowadziła działalność w Tychowie i we wsiach należących do gminy, w których obsługiwała punkty biblioteczne. Utworzono 9 punktów bibliotecznych we wsiach: Dzięciołowo, Warnino, Wełdkówko, Smęcino, Kowalki, Czarnkowo, Trzebiszyn i Borzysław. Od 1950r. także w Łubiance. W 1956 r. tychowska placówka została przemianowana na Gromadzką Bibliotekę Publiczną, do której to nazwy wrócono w 1962 r., a w latach 1959-1962 biblioteka nosiła nazwę Rejonowa Biblioteka Publiczna.
W 1956 r. punkt biblioteczny w Łubiance przekształcono w Gromadzką Bibliotekę Publiczną, ale już w 1958 r. powrócono do poprzedniego stanu.
Od 1973 r. po reformie administracyjnej przyznano nazwę – Biblioteka Publiczna Gminy Tychowo. Biblioteka Gromadzka w Sadkowie stała się je filią. W 1981 r. nastąpiła kolejna zmiana nazwy przez dodanie imienia Lucjana Szenwalda. W 1983 r. otwarta została – druga po Sadkowie – filia biblioteki w Dobrowie. Liczba punktów bibliotecznych wzrosła do 17 (dodatkowo Bukowo, Zaspy Wielkie, Modrolas obok 5 punktów prowadzonych przez filię Sadkowo).
W maju 1948 r. Wójt Gminy zaproponował, przebywającej na robotach przymusowych w Czarnkowie pani Halinie Skalskiej, prowadzenie punktu bibliotecznego. Był to zaczątek życia kulturalnego w Tychowie. 15 października tego samego roku pani Halina była uczestnikiem pierwszego kursu bibliotekarskiego w Szczecinie.
W listopadzie 1948r. przyznano punktowi w Tychowie 500 książek i był to zalążek biblioteki publicznej. Cała praca w organizowaniu biblioteki spoczęła na barkach jednej osoby, która organizowała także punkty biblioteczne, do których docierała najczęściej pieszo. Zabiegała również o pieniądze na zakup książek, szerzyła urozmaicała formy upowszechniania czytelnictwa. Najwięcej czasu poświęcała młodym czytelnikom, m.in. pomagała w doborze lektury, odrabianiu lekcji, organizowała konkursy i wieczory bajek.
Oficjalne otwarcie Gminnej Biblioteki w Tychowie nastąpiło 19 stycznia 1949 r. W chwili otwarcia biblioteka zajmowała dwa pomieszczenia o pow. 25m2 w prywatnym mieszkaniu bibliotekarki. Wyposażenie biblioteki było prymitywne. Dostępu do trzech regałów z książkami bronił potężny kontuar z poniemieckiego sklepu. Wyposażeniem czytelni były dwa stoły zbite z prostych desek.
Siedzibę biblioteki zmieniano kilkakrotnie. W latach 1959-1960 siedziba biblioteki znajdowała się w budynku Gromadzkiej Rady Narodowej. Były to trzy pomieszczenia, w których urządzono także czytelnię. W 1960 r. biblioteka wróciła do poprzedniego lokalu. Ostatnia przeprowadzka nastąpiła w1981 r. – do budynku Tychowskiego Ośrodka Kultury . W nowej siedzibie biblioteka zajmuje na I piętrze 238m2 . Obok czytelni i wypożyczalni dla dorosłych wyodrębniono oddział dla dzieci. Nowy lokal jest przestronny i zapewnia czytelnikowi swobodny dostęp do księgozbioru.
Początek zasobów bibliotecznych stanowiło 500 woluminów przekazanych jesienią 1948r. przez Bibliotekę Powiatową w Białogardzie. Z roku na rok księgozbiór powiększał się – przybywało co najmniej 100 nowości w kwartale.
Stan księgozbioru – lata 1949 –2007
Rok | Liczba woluminów |
1949 | 500 |
1959 | 5759 |
1969 | 8590 |
1979 | 15162 |
1989 | 21460 |
1999 | 22465 |
2007 | 23209 |
Biblioteka w Tychowie od początku miała wielu czytelników, dostarczała polskiego słowa ludności, która przez wiele lat miała zamknięty dostęp do literatury rodzimej. Już w 1949 r. Biblioteka posiadała 100 czytelników, by w następnych latach ich liczba mogła systematycznie wzrastać.
Do roku 1989 dane stanowią sumę czytelników i wypożyczeń w Bibliotece Gminnej, filiach i punktach bibliotecznych. Po tym czasie Filie Biblioteczne i punkty zostały zlikwidowane.
Czytelnicy i wypożyczenia w latach 1949 – 2007
Rok | Liczba czytelników | Liczba wypożyczeń |
1949 | 100 | Brak danych |
1959 | 789 | 15 377 |
1969 | 838 | 15 276 |
1979 | 767 | 13 069 |
1989 | 987 | 15 241 |
1999 | 635 | 15 329 |
2007 | 647 | 15 164 |
Wydzielenie w 1981 r. oddziału dziecięcego pozwoliło młodym czytelnikom na swobodne korzystanie z księgozbioru dostosowanego do ich wieku i zainteresowań.
Do końca 2007 roku w dziale dziecięcym zgromadzono 7670 woluminów w tym: lektury szkolne, literatura popularno-naukowa i literatura piękna dla najmłodszych. Istniejący zestaw systematycznie był uzupełniany corocznymi zakupami nowości wydawniczych.
Dział dziecięcy – czytelnicy i wypożyczenia w latach 1981 – 2000
Rok | Czytelnicy ogółem | W tym do lat 15-tu | Wypożyczenia |
1981 | 262 | 262 | 4888 |
1986 | 395 | 308 | 6863 |
1991 | 335 | 305 | 8128 |
1996 | 355 | 328 | 6581 |
2001 | 304 | 266 | 4729 |
2007 | 285 | 230 | 3962 |
Od początku działały punkty biblioteczne, których liczba w różnych okresach czasu zmieniała się, co było wynikiem braku odpowiedniego lokalu, lub osoby chętnej o odpowiedniej do prowadzenia punktu. Z reguły jednak mieszkańcy wsi mieli dostęp do książki. Punkty biblioteczne mieściły się klubach PGR, świetlicach wiejskich, lub mieszkaniach prywatnych. Przynajmniej raz w kwartale były zmieniane zestawy książek, wśród których obok cieszącej się popularnością beletrystyki sporo było literatury rolniczej.
Na początku lat 90-tych zanikająca działalność klubów PGR, świetlic wiejskich i brak chętnych do bezpłatnego prowadzenia punktów bibliotecznych doprowadziły do całkowitej ich likwidacji.